اقدام پژوهی که به آن “تحقیق عملی”، “تحقیق در عمل” یا “پژوهش عملی” نیز گفته می شود، نوعی تلاش هدفمند در جهت بهبود کیفیت کارکرد یک سازمان، اجتماع یا گروه است. اقدام پژوهی به طور معمول توسط متخصصانی صورت می گیرد که اطلاعات را در جهت بهبود حیطه ی تخصصی خود، تحلیل می کنند.
اقدام پژوهی می تواند توسط یک نفر یا یک گروه متخصص در جهت ارائه ی یک گزارش تخصصی صورت بگیرد. به رویکردِ تیمیِ اقدام پژوهی، بررسی چندجانبه گفته می شود.
به عقیده ی کورت لوین: اقدام پژوهی یک فرآیند سه مرحله ای و مارپیچ است که متشکل از : ۱) طرح ریزی، ۲) اقدام و ۳) حقیقت یابی در مورد نتایج عمل است.
استفان کوری معتقد است: اقدام پژوهی فرآیندی است که طی آن، متخصصین امر به بررسی علمی مسائل می پردازند تا تصمیمات و اعمال خود را هدایت، تصحیح و ارزیابی کنند.
امیلی کالهوم نیز می گوید: اقدام پژوهی آن عملی است که به این شکل بیان می شود: “بیایید ببینیم اینجا چه خبر است و چه کاری باید بکنیم!؟”
در اقدام پژوهی، ما اول از همه نیازسنجی می کنیم تا ببینم چه تغییر یا عملی باید انجام دهیم. سپس این تغییر را ایجاد می کنیم. بعد به بررسی نتایج می پردازیم. اگر آنچه که انتظار داشتیم،رخ نداد، به بررسی و اصلاح تصمیم گیریمان می پردازیم. این کار را آنقدر انجام می دهیم تا به هدفمان برسیم.
ارزیابی معمولاً شامل موارد زیر است:
ایجاد تغییرات و به کارگیری عملکرد شامل موارد زیر است:
درس پژوهی یکی از شاخه های مهم اقدام پژوهی است که طی آن، گروهی از معلمان و صاحبین نظر در این زمینه به صورت عملی به بررسی نفاط مختلف یک ماده ی درسی می پردازند تا بتوانند در این مورد نتیجه گیری کرده و کیفیت ارائه ی درس مورد نظر را بهبود ببخشند.