دوپامین چیست
دوپامین چیست؟
مغز برای انتقال پیام و سیگنال به انتقال دهنده های عصبی متکی است. این اتفاق هنگامی می افتد که انتقال دهنده های عصبی در فضاهای بین سلول ها به دور یکدیگر می گردند و برای انتقال دستورالعمل به گیرنده ها متصل می شوند.
دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که بر جنبه های عصبی و جسمی زیادی تاثیر گذار است ، از جمله:
- خواب
- خلق و خو
- یادگیری
- تحرک
- حافظه
- انگیزه
- رفتار و اخلاق
- شناخت
- توجه
هنگامی که سطح دوپامین غیر طبیعی باشد ، می تواند منجر به بروز مشکلاتی شود. از جمله ی این مشکلات عبارت است از بیماری پارکینسون (هنگامی که سلولهای مغزی نمی توانند به طور مؤثر دوپامین تولید کنند) تا اعتیاد به مواد مخدر و فراتر از آن.
دوپامین به دلیل ایجاد احساس انگیزه و لذت ، محبوبیت زیادی دارد ، زیرا در مواقعی که احساس خوبی داریم آزاد می شود. این می تواند شامل مواردی مانند سرگرمی مورد علاقه ، ورزش ، خرید ، مواد مخدر و برقراری رابطه جنسی باشد. دوپامین تنها به پاداش و لذت مربوط نمی شود بلکه بر میزان حافظه ، شناخت و توجه هم تاثیر گذار است.
روش های سالم و مخربی برای تقویت سطح دوپامین وجود دارد. اعتیاد به مواردی مانند مواد مخدر ، الکل و حتی قند تا حدودی دوپامین و احساس لذت کاذب ایجاد میکند و باعث می شود مغز سیگنال هایی را ارسال کند تا این تجربه ظاهرا لذت بخش را تکرار نماید. اگر مغز بر این روشهای تولید دوپامین زیاد تکیه کند ، این ماده ی شیمیایی به خودی خود کمتر تولید می شود. هنگامی که ترشح دوپامین به طور منظم و برنامه ریزی شده اتفاق نمی افتد ، مغز می تواند از عدم ترشح دوپامین ، احساس ترک را تجربه کند.
با این حال ، دوپامین تنها به پاداش و لذت مربوط نمی شود و بر میزان حافظه ، شناخت و توجه هم تاثیر گذار است. حتی می تواند بر آنچه در مغز از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت ذخیره می شود ، تأثیر بگذارد. کاهش میزان دوپامین می تواند به مشکلات کمبود توجه و حافظه ضعیف منجر شود.
این انتقال دهنده اصلی کلیدی ، برای عملکردهای اجتماعی نیز مورد نیاز است و سطوح پایین آن می تواند منجر به اضطراب اجتماعی ، هراس و افسردگی شود ، در حالی که سطح بیش از حد می تواند با اختلال دو قطبی و شیدایی همراه باشد.
دوپامین به بدن کمک می کند تا با درد مقابله کند و مقادیر کم آن می تواند با دردهای مزمن به ویژه در بیماری پارکینسون همراه باشد.
علائم سطح پایین دوپامین
اگر علایم سطح پایین دوپامین را میدانید و آن را در خود میبینید ، مهم است برای رسیدگی به سلامتی خود و جلوگیری از بدتر شدن آن ، به دنبال مراقبت های پزشکی مناسب باشید.
برخی از علایم کاهش سطح دوپامین میتواند همزمان با هم اتفاق بیفتد. اگر دو یا چند علامت زیر را در خود مشاهده میکنید ، به پزشک مراجعه نمایید:
- به راحتی اضافه وزن خواهید داشت و سپس برای کاهش این وزن اضافی تلاش میکنید.
- تحرک ، انگیزه ، انرژی کمی دارید و احساس بی کفایتی یا بی ارزش بودن میکنید.
- انرژی جسمی کمی دارید و اغلب برای ورزش یا ترک خانه احساس خستگی یا بی تحرکی می کنید.
- اغلب احساس افسردگی ، غمگینی یا بی حوصلگی می کنید.
- تمرکز ، دقت و یادگیری ضعیفی دارید.
- برای افزایش سطح انرژی بدن و ایجاد شادی ، به شدت به قند ، کافئین و مواد غذایی دیگر تکیه دارید.
علل پایین آمدن سطح دوپامین
در حالی که برخی از این علایم را می توان به بسیاری از شرایط دیگر ، مانند عملکرد ضعیف تیروئید یا غده فوق کلیوی نسبت داد ، اما این شرایط غالباً با پایین آمدن سطح دوپامین دیده میشود.
عوامل مختلفی که می تواند به پایین آمدن سطح دوپامین منجر شود عبارتند از:
- الکل
- کافئین بیش از حد
- قند
- استرس
- کمبود خواب
- رژیم های غذایی ضعیف
- کمبودهای مواد مغذی
- عوارض جانبی داروها از جمله داروهای ضد افسردگی
وقتی سطح دوپامین به اندازه ی کافی باشد ، احساس شادی ، انرژی، اعتماد به نفس و تمرکز بیشتری خواهید داشت. اگرچه شما می توانید مشکلات دوپامین را از طریق راهکارهای گفته شده در زیر ، به تنهایی و بصورت طبیعی برطرف کنید اما بهتر است برای دریافت مشاوره پزشکی با یک پزشک متخصص هم مشورت کنید.